صراط مستقیم

بعضی ها سوال می کنند،مگر خدا در سوره ی غافر آیه ی 60 نفرموده است که :« ادعونی استجب لکم؛یعنی:بخوانید مرا( دعا کنید) تا استجابت کنم شما را ».پس چرا خیلی از اوقات که ما خواسته ای داریم و دعا می کنیم اجابت نمی شود؟   اما پاسخ این سوال این است که:   هر کاری اگر بخواهد به نتیجه ی مطلوب برسد،نیاز به شرایطی دارد که تا آن شرایط به وجود نیاید ،نتیجه به دست نمی آید.بعلاوه موانعی هم برای رسیدن به نتیجه وجود دارد که باید آن موانع از بین برود . برای به اجابت رسیدن دعا هم،یک سری شرایط و موانعی وجود دارد که ما به بعضی از آن ها که در احادیث ذکر شده ،اشاره می کنیم: 

اما شرایط دعا

 

v      امید به خدا

                  شاید یکی از مهمترین و اصلی ترین شرط اجابت دعا همین شناخت خدا و  امید به او باشد.یعنی انسان زمانی که  دعا می کند،فقط و فقط امیدش به خدا باشد و دیگران را فقط وسیله بداند.خیلی از اوقات ،ما از خدا چیزی را طلب می کنیم ولی در حقیقت امیدمان به دیگران است.ما باید خدا به این نکته توجه داشته باشیم که تمام امور به دست خداست و قدرت او از همه بیشتر.اگرخدا چیزی را بخواهد می شود و اگر هم خدا نخواهد هیچ کس دیگری نمی تواند آن را انجام دهد.همان گونه که پیامبر  گرامی اسلام (ص)می فرماید:«خداوند می فرماید:هر کس با آگاهی از این نکته که سود و زیان به دست من است از من چیزی بخواهد اجابتش می کنم»۱

 

v        پاکی در آمد

                    یکی دیگر از شرایط اجابت دعا که خیلی هم مهم است عبارت است از کسب و کار حلال.یعنی انسان در آمدش حلال باشد و خمس و زکات مالش را پرداخته باشد.و در یک کلام اموالش پاک و پاکیزه باشد. همانگونه  که امام صادق (ع) می فرماید:«هر که خوشحال می شود که دعایش مستجاب گردد ،کسب و کار خود را پاک گرداند»۲

 

v      حضور قلب در هنگام دعا

                     یکی دیگر از شرایط اجابت دعا،حضور  قلب در هنگام دعاست.یعنی همان طور که زبان انسان،از خدا چیزی می طلبد،قلب انسان هم توجه به خدا داشته باشد.همانگونه که پیامبر اسلام (ص) فرمود:«بدانید که خداوند از دل غافل دعایی را نمی پذیرد»۳

این خلاصه ای از شرایط اجابت دعا بود.

 

اما موانع دعا

 

v      گناه

                  یکی از مهمترین و شاید اصلی ترین مانع اجابت دعا،گناه کردن است.امام باقر (ع) می فرماید:«(بعضی وقت ها)بنده از خداوند حاجتی را می خواهد و از شان خداست که آن را درآینده ای نزدیک یا با تاخیر برآورده سازد،اما بنده مرتکب گناهی می شود،لذا خداوند به فرشته اش می فرماید:حاجت او را بر میاور،و او را از آن محروم گردان،زیرا که او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محرومیت از سوی من شد»۴

 

v      ستم

                   یکی دیگر از موانع اجابت دعا،ستم کردن به دیگران است.همان گونه که حضرت علی (ع) فرمود:«خداوند به عیسی بن مریم (ع)وحی کرد که«به اشراف بنی اسرائیل بگو که ... من دعای کسی را که به دیگری ظلم کرده اجابت نمی کنم»۵

 

v      ناسازگاری دعا با حکمت خداوند

                  خیلی از اوقات ما چیزی را از خداوند می خواهیم که به صلاح ما نیست و اجابت آن با حکمت خداوند ناسازگار است.ما باید این را بدانیم که خداوند عالِم به امور است و شاید اجابت دعا به ضرر و زیان ما باشد و یا شاید مصلحت در تاخیر اجابت دعا باشد و هزار شاید دیگر.

لذا در اجابت دعا نباید عجله کرد.همان گونه که امام علی(ع)فرمود:«کرم خدای سبحان با حکمت او تضاد پیدا نمی کند،از این روست که هر دعایی مستجاب نمی شود»۶

 

دو نکته ی مهم

۱- انسان برای برآورده شدن حاجتش باید حرکت کند تا خدا در حرکتش او را کمک و یاری کند .مثلا شخصی که کار وشغلی می خواهد باید حرکتی کند تا خداوند به او کمک کند.و الا به صرف اینکه در خانه بنشیند و دعا کند که فایده ای ندارد.

۲- طبق احادیث اگر دعایی مصلحت انسان در اجابت نشدن آن باشد قیامت خداوند این قدر به این شخص اجر می دهد که این شخص آرزو می کند ای کاش در دنیا هیچ دعای من مستجاب نشده بود.

 

 

پی نوشت

 

۱-عده الداعی،ص۱۳۱.

۲-بحار،ج۹۳،ص۳۷۳.

۳-اعلام الدین،ص۲۹۵.

۴-بحار،ج۷۳،ص۳۲۹.

۵.الخصال،۴۰/۳۳۷.

۶-بحار،ج۹۳،ص۳۶۱.